Kedi Köpek Hastalıklarında Kışın Etkileri

Adana ılıman bir iklim özelliğine sahiptir. Adana’nın kışının şiddetli olmaması sağlıklı bir iklimi olduğunu kanısını oluşturmaz. Kedi ve köpek hastalıklarında, kış etkisini solunum sistemi hastalıkları olarak gösterir. Havaların soğuması,gündüz-gece ısı farkının çok olması, ani ısı ortamının değişmesi,hava kirliliği ve kapalı-havasız ortamlarda yaşamak solunum sistemi hastalıklarına sebep olur. Kış ayının getirdiği bu olumsuzluklardan insanlarda olduğu gibi hayvanlarda rahatsızlanıp, hastalanır. Havalardaki olumsuz değişiklikler hayvanınızdaki vücut direncini bozar. Hayvanın burun nemi yaklaşık % 45 oranında olması gerekir. Bu oran ani ısı değişimi, hava kirliliği ve kapalı-havasız ortamlar sebebiyle % 20’lere düşer. Burun içerisindeki sümüksü yapıdaki mukus tabakası zararlı mikroorganizmalara karşı organizmayı korur.

Burundaki mukusun azalması vücut savunmasını zaafa uğratır.Bu durum patojen mikroorganizmaların faaliyetini arttırır ve hastalık meydana gelir. Kedi ve köpeklerin solunum sistemi hastalıklarına sıklıkla rastlanır. Öksürük ve solunum yetmezliği solunum sistemindeki bir problemin başlıca belirtileridir. Fakat sekonder (ikincil) olarak da bu bulgular görülebilir. Özellikle akut kalp yetmezliklerinde ve diğer sistem hastalıklarında da bu belirtiler şekillenebilir. Hem genç kedi ve köpekler hem de yaşlılar solunum sistemi hastalıklarına yakalanma riski altındadır. Genç ve yaşlı petler kışın daha iyi korunmalıdır. Doğumda hem solunum sistemi hem de immun  (bağışıklık) sistemi gelişimini tam olarak tamamlamamıştır. Bu sebeple gençler solunum enfeksiyonlarında daha predispozedirler (yatkın).Kedi ve köpeklerin solunum florasına adapte olmuş ve herhangi bir rahatsızlığa sebebiyet vermeyen bakteriler bulunmaktadır. Bu bakteriler bazı koşullarda patojen hale gelerek hastalığa neden olur. Solunum florasında bulunan başlıca bakteriler; Coliform bakterileri, Pasteurella türleri ve Bordotella ronchioceptikum gibi. Solunum sistemi savunma mekanizmasındaki yetersizlik şekillendiğinde fırsatçı patojen bakteriler enfeksiyona neden olurlar.Şu durumlarda solunum sisteminde bağışıklık yetmezliği şekillenir.

1)Distemper (gençlik hastalığı),Parainfluenza virus,Rhinotracheitis, Calsiviruslerin oluşturduğu enfeksiyonlarda.

2)Toksik gazların inhalasyonu sonucu.

3)Solunum sistemi tümörleri gibi.

4)Bakteriyel enfeksiyonlar ve bakım barındırmadan kaynaklanan stresler, hijyenik kurallara uyulmaması sonucu bu fırsatçı bakteriler solunum yolu enfeksiyonlarına neden olurlar.Enfeksiyonların yayılması ve şiddeti üzerine bu faktörlerin etkisi vardır.

Solunum sistemi hastalıkları genel olarak; üst solunum ve alt solunum yolu hastalıkları olarak ayrılır. Üst solunum yolu hastalıkları olarak rhinitis,tonsillitis, larengitis, farengitis, tracheitis sayılabilir. Alt solunum yolu hastalıkları da racheobronşitis, bronşitis,bronkopneumoni ve pneumoni sayabiliriz.

Solunum Sistemi Hastalıklarındaki Genel Belirtiler :

Burun akıntısı mukozadaki yangının derecesine bağlı olarak seröz, mükoz, kataral,purulent yada kanlı olabilir. Burun akıntısı ön ve arka solunum yollarının bir bulgusu olarak gelişir. Rhinitise de sıklıkla rastlanabilir. Bunun dışında hyperpnea ki solunumun sayı ve derinliğinin artması olayıdır;dispne,solunum güçlüğü, aksırık, tıksırık, öksürük gibi dış bakıda gözlenen bulgular solunum sistemi hastalıklarına işarettir. Akciğer dokusunun çeşitli derecede yangılanması bronşit pneumoni sıklıkla rastlanılan solunum sistemi hastalığıdır. Pneumoni en sık rastlanılan solunum sistemi rahatsızlığıdır. Çeşitli nedenlerden dolayı pneumoni şekillenir. Akciğer dokusundaki yangının lokalizasyonu ve karekterine göre pneumoniler çeşitli sınıflara ayrılır.Focal pneumoni akciğerin herhangi bir lobunda bir yada iki focinin şekillenmesi ile karekterizedir. Genellikle akciğer apselerinde rastlanır.Lobuler pneumoni akciğerin birkaç lobunda nispeten küçük boyutlarında pneumoni odaklarının şekillenmesi olayıdır.Çoğunlıkla pastörella enfeksiyonlarında rastlanır.Lober pneumoni loblarda büyük boyutta pneumoni lezyonlarının şekillenmesi olayıdır.Lezyonlar büyük olduğu kadar şiddetlidir.Diffuz interstitial pneumonilerde genellikle akciğer dokusunun tümü etkilenir.Bronchiectasis bronş ve parankim dokusunun kronik yangısı olup irreversibl silindirikal ve kese dilitasyonunu ile karektarizdir.sekonder enfeksiyonlar ve atalektasi durumlarında görülür.Bronkospazm ya da bronchiolitis obliterans bronşiollerin daralması ve daha sonra tıkanması olayıdır.Şiddetli akciğer enfeksiyonları atalektazi durumlarında meydana gelir.Özetlenecek olursa; BURUN AKINTISI,SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ, AKSIRIK, TIKSIRIK,ÖKSÜRÜK gibi gözlenen belirtiler kedi veya köpeğinizde solunum yolu hastalığını akla getirir.

Solunum sistemi hastalıklarının sağaltımındaki genel prensipler:

Solunum sistemi hastalıklarındaki esas etkenler (virüs,patojen bakteriler gibi..) yanında BAKIM-BESLENME ve STRES faktörleri önemli rol oynar. Bu nedenle solunum sistemi hastalıklarından korunmak için ,ani yem değişimi,ani iklim değişiklerinden ,kötü havalandırma,soğuk hava değişikliği ve diğer streslerden petleri korumak gerekir.Bu önlemlerin yanı sıra kedi ve köpeğin aşılarla immünizasyonu(bağışıklığı) sağlanmalıdır.Aşılama yalnızca yavruyken değil, büyüdükten sonra da yapılmalıdır.Her yıl aşılar tekrar edilmelidir.Yavruyken 1 kez yapılan aşı kedi-köpeğinizi ömür boyu koruyamaz.İmmun sistemin enfeksiyonlara karşı verdiği cevap hayvan ırkı,yaşı ve enfeksiyon etkeninin virulensine göre değişiklik arz eder.Solunum sistemi hastalıkları genellikle solunum kanalında anormal sekresyon ve exudat artışıyla karakterizedir. Sistemde herhangi bir bozukluk şekillendiğinde normal sekrasyonun vizkositesi ve volümü azalır, dışarıya atılımlar bu şekilde kolaylaşır.Dolayısıyla solunum kanalındaki materyalin dışarı atıldığı gibi hastalığın kontrolü de sağlanmış olur.Solunum sistemi hastalıklarında hayvanın ihtiyaç duyduğu havanın alınabilmesine yardımcı olacak tedbir ve sağaltımlar;expektoranlar, diüretikler, antitissüfler, bronkodilalatörler, antimikrobiyoller, antihistaminik ve kortikosteroidlerle ve diğer ilaçlarla sağaltım sağlanabilir.Hayvanın ihtiyaç duyduğu sıvı sağaltımı yapılmalı,hava yollarındaki sekrasyonun giderilmesi için inhalasyona başvurulmalıdır.Kedi ve köpeğiniz rahatsızlandığında rastgele ilaç kullanılmamalıdır. Bu petinizin hastalığını gizleyebileceği gibi hastalığını da ilerletebilir. Veteriner hekiminizin bilgisi dışında ampirik uygulamalardan sakınınız.