KEDİ KÖPEK ZATÜRRE PNÖMONİ NEDENLERİ.
Kedi-Köpekte Zatürre (Pnömoni) Hastalığının Hazırlayıcı Nedenleri ve Belirtileri
Akciğer sorunlarıyla gelen bazı kedi-köpeklerinin sahiplerinin sigara tiryakisi olmalarımı dikkatimi çekti.Sigara tiryakisi hasta sahiplerinin evlerinde,kapalı ortamda da sigara içtiklerini evcil hayvanlarının bundan olumsuz etkilendiklerini gözledim.İnsanlarda olduğu gibi evcil hayvanlarında pasif içici olmaları burada söz konusu..Akciğerleri sorunlu evcil hayvanlar yavru yada yaşlı değil 2 ila 5 yaş arasında olmaları pasif sigara içiciliğini akla getiriyor.İnsanlarda olduğu gibi kedi ve köpeklerde de sigara zatürre(pnömoni),akciğer kanseri,KOAH gibi solunum yolu hastalıklarında hazırlayıcı rol oynamaktadır.
Evcil hayvanlarda pasif içicilik, başkalarının içtiği sigara dumanına veya sigara dumanı içeriğinde bulunan kimyasal maddelere maruz kalarak soluma durumudur. Kendisi sigara içmeyen birinin sigara dumanına maruz kalması, istek dışı olarak gerçekleştiğinden, olaya bu isim verilmiştir.Sigara içen kişi tarafından, sigara dumanının sadece %15’lik bir bölümü solunuyor. Geri kalan yüzde ise dışarıya veriliyor. Bu nedenle de pasif içicilerin zarar görme riski daha yüksek.Kedi ve köpeklerin ömürlerinin 15-16 yıl olduğu düşünüldüğünden oluşan zarar daha da yüksektir. Tütün dumanında bulunan gazlar ve küçük parçacıklar, 60’ın üzerinde kansere neden olucu kimyasal madde içeriyor. Bunun dışında, sigara kullanmayan birisi sigara dumanına maruz kaldığında solunum yolları rahatsızlıkları, gözlerde yanma, öksürme ve burun çekme, baş ağrısı ve dikkat azalması gibi olumsuz etkiler de ortaya çıkabiliyor.
Zatürre ya da tıbbi adıyla pnömoni bakteri, virüs ve nadiren parazitlerin sebep olduğu akciğer enfeksiyonu olarak ifade edilir. Zatürre, bakterilerin yol açtığı, yüksek ateş, öksürük ve koyu balgamla kendini belli eden bir hastalıktır. Bu bakterilerin neden olduğu her 100 hasta hayvandan 5′i ölümle sonuçlanır. Ayrıca bu bakterilerin kanda görülmesi ve bütün vücuda yayılması ciddi rahatsızlıklara yol açar. Bunların başında menenjit gelir. Belirtileri aniden ortaya çıkabileceği gibi, kronik ve uzun süreli bir seyir de gösterebilir .Yavru kedi – köpeklerde ve yaşlı hayvanlarda şiddetli seyreder ve ölüme yol açabilir. Zatürre mikrobunun antibiyotiklere karşı direnç kazanması da bu hastalığın ciddiyetini arttırmaktadır.
Akciğerde meydana gelen bu enfeksiyon, alveol adı verilen havayla dolu küçük akciğer keseciklerine iltihap hücrelerinin birikmesine ve yine bu alana kan damarlarından gelen serumun dolmasına neden olur. İçleri serum sıvısı ve iltihap hücreleri ile dolan, yani hava içeriğini kaybeden alveoller solunum işlevlerini yerine getiremezler. Eğer pnömoni yaygın ise hastada solunum yetersizliği görülebilir.
Kedi-köpekte pasif içiciliğin dışındaki zatürreye hazırlayıcı sebepler;
-Yaşlılık
-Aşırı soğuk havaya maruz kalma
-Kronik kalp ya da akciğer hastalığının varlığı,
– Öksürük refleksinin bozulması,
– Yabancı cisim aspirasyonu,
– Zararlı gazlara maruz kalmak,
Pnömoni belirtileri;
Pnömoni genellikle ateş, boğaz ağrısı gibi üst solunum yolu enfeksiyonu belirtilerini takiben başlar ve hastalarda bu belirtilerden 2-3 gün sonra yüksek ateş, titreme, hızlı soluk alıp verme, halsizlik, öksürük, balgam çıkarma, nefes almakla batıcı tarzda göğüs ağrısı ve hastalığın ciddiyeti ile ilişkili olarak nefes darlığı, siyanoz gibi semptomlar ortaya çıkar. Atipik seyirli pnömonilerde , karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi belirtiler de olabilir.
Hızlı solunum, tedirginlik
Boğazda, kaslarda ağrı olması
Nefes alıp verirken sırtta batma tarzında bir ağrı
Dudakların morarması ve dudaklarda uçuk tarzı yaralar meydana gelmesi
Dalgın ve yorgun bir halde olma, algılamada zorluk çekme
Çok fazla su içme isteği ve idrar miktarının azalması
Çok şiddetli ve ilerlemiş vakalarda koma hali görülür.
Bu belirtilerin hepsinin bir arada olması gerekmez. Bunlardan bir kaçının olması, zatürre olma ihtimalini gösterir. Vakit kaybetmeden veteriner hekiminize başvurulmalıdır.
İSMAİL SERDAR SAYAR Veteriner Hekim
ADANA
