HAYVANLARDA SOLUMA PROBLEMLERİ VEYA SOLUNUM İLE İLGİLİ ACİL DURUMLAR


AKCİĞER PROBLEMLERİ

Kedi ve köpeklerde akciğer problemleri sıklıkla görülür.Öksürük ve solunum yetmezliği solunum sistemindeki bir sorunun başlıca nedenidir.

Genç petler ve yaşlıların akciğer hastalıklarına yakalanma riski her zaman vardır. Özellikle genç kedi ve köpeklerde solunum sistemi ve immun (bağışıklık) sistemi gelişimini tam olarak tamamlanamamıştır. Bu nedenle genç petler akciğer hastalıklarına daha predispozedir

(yatkın). Akciğer hastalıklarının esas nedeninin yanı sıra BAKIM-BESLENME ve STRES FAKTÖRLERİ önemlidir. Beslediğimiz ya da sokak hayvanlarında soluma problemlerini nasıl anlaşılır ? Solunum ile ilgili acil durumlarında neler yapabilir? Nasıl davranılmalıdır?

Akciğer Hastalıklarının Nedenleri:

Bakteri, virüs, mantar ve parazitlerin neden olabileceği zaatüre (pneumonıe) gibi akciğer enfeksiyonları. Solunum sisteminde bulunan bazı patojen (hastalık yapabilen) bakteri ve patojen organizmaların kötü bakım,kötü beslenme ve stresli ortamlarda faaliyete geçmesiyle hastalık görülür.Viral hastalıklardan korunma, hayvanınızın aşılanmasıyla mümkün olur.


Kanser.


Travma.


Elektrik şoku.


Akciğerin içindeki cisimler veya kusmuk.Bazı yabancı cisimlerin yemek,su,ağız yoluyla alınan ilaçlar,kusmuğun mide yerine akciğere kaçması.


Kalp hastalığı.


Belirtileri Nelerdir :
Artan solunum hızı ve çabası.


Soluk veya mavi renkte mukus zarları.


Başın ve boynun öne uzatılması, dirseklerin dışarı itilmesi.


Soluma sırasında karı bölgesine belirgin ait hareketler.


Acil olarak yapılması gereken ilk yardım:
Hayvanın nefes alabilecek en rahat pozisyonu almasını sağlayın.
En yakın hayvan veteriner kliniğine götürün. Mümkünse hayvanı taşıyın veya bir taşıyıcı ya da kutu kullanın.

Üst hava yolu hastalığı veya Obstrüksiyon (tıkanma)

Nedenleri:

Üst hava yolu problemleri herhangi bir tür ve ırktaki kedi veya köpeklerde görülebilir, fakat küçük köpekler, boxer,pekingess ve İran kedileri gibi basık yüzlü ırklarda çok yaygındır. Bu ırklarda veya ırkların karışımında, durum genellikle şunlarla bağlantılıdır:

Aşırı dar nazal pasajlar.


Boğazın çok ötesine uzayan yumuşak damak. (ağız çatısının arka yarısı)


Hava akımını engelleyen yutak( burnun arkasındaki bölge) ya da gırtlak (larinks-ses bağlarının olduğu bölge) anormallikleri.
Anormal derecede küçük soluk borusu.


Ataklar genellikle aşırı ısınma, egzersiz ve stresten kaynaklanır.


Köpeklerin diğer türlerinde ve kedilerde görülen nedenler şunları içerebilir:


Gırtlak felci: Bu, daha büyük ırktaki köpeklerde çok yaygındır ve doğuştan gelen bir özür olabilir veya troid hormonu seviyesinin düşüklüğü gibi diğer problemlerle bağlantılı olabilir.
Trakeal Kollops: Bu, genellikle köpeklerin küçük veya ufak ırklarında görülür; doğuştan olabildiği gibi daha sonrada görülebilir.

Hava yolu tümörleri:
Yabancı cisimler:
Bakteri veya virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar(Kennel Cough(kafes hastalığı) olarak ta bilinen enfeksiyon el tarakeopronşiyal )
Belirtileri:
Artan solunum hızı
Artan solunum çabası
Soluk veya mavi renkteki mukus zarları
Hayvanın soluma sırasında gürültülü, düşük perdeli bir ses duyulabilir. Gürültülü soluma olması hayvanın hava yolunun yaklaşık %70’inin tıkalı olduğunu gösterir.
Belirtiler; stres, egzersiz ve vücudu saran yüksek ateşle daha da kötüye gider.
Hayvanın sesinde değişme.
Egzersiz yapmada veya aktif olmada isteksizlik.
Bayılma görülebilir.
Çoğunlukla, tarakeal kollops ya da kennel cough olan ufak köpeklerde duyulan öksürme. Öksürük kaz sesi gibidir.(kennel cough hastalığında öksürme spazmları, kusacak gibi olma veya öğürme takip edebilir.)

Yapılması gerekli olan ilk yardım:

1-Köpek, kennel cough hastalığına özgü kuru öksürük belirtisi gösteriyorsa, hayvanı muayene ve muhtemel ilaç için veteriner hekime götürmelidir.
2)-Hayvanı sıcaktan uzak tutun ve aşırı ısınmışsa serinletin.
3)Hayvanı mümkün olduğunca sakin tutun; hayvanı taşıyabiliyorsanız taşıyın.
4)Ağızda yabancı bir isim olup olmadığını kontrol edin, eğer güvenli bir şekilde yapabiliyorsanız.
Önlem:
Hayvanın aşırı ısınmasına izin vermeyin. Hayvanlar, özellikle sıcak havalarda, aşırı heyecan veya egzersizden dolayı fazla ısınabilirler. Hayvanı parka edilmiş arabanın içinde veya gölge ve soğuk suya ulaşmak sızın dışarıda güneşte bırakmayın.
Hayvanınızın kilosunu takip edin. Aşırı kilolu hayvanlar daha kolay fazla ısınırlar.
Köpeğinizi kennel cough hastalığına karşı aşılatın.
Mümkünse, yapısal bozukluklara cerrahi müdahale yoluyla-Ameliyatla düzeltme.

KEDİ ASTIMI:
Genellikle alerjiye bağlı olduğu düşünüldüğünden çevredeki içilen sigara,çeşitli kimyasal maddeler(deodorant,parfüm,saç spreyi,cam,yer,halı temizlik maddeleri vb.)hazırlayıcı veya yapıcı sebep olabilir.
Nedeni:
Kedi astımı genellikle genç yetişkin kedilerde başlar. Alerjilerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Belirtileri:
—Özellikle nefes verirken orta soluma hızı.
—Artan soluma çabası.
—Ağzı açık soluma .
— Siyanoz (mukus zarlarının mavi renge dönüşmesi)
—Hırıldayarak soluma( kedi solumaya çalışırken müziksel bir ses duyulur)
—Kedi nefes verirken homurdanabilir.
—Öksürme
—Kedi bölümler arasında tamamen normal olabilir.
İlk yardım
1- Kediyi derhal hayvan hastanesine götürün.
2-Taşıma sırasında kediyi bir kutu ya da taşıyıcı içerisinde kapalı tutarak aktiviteyi sınırlayın. Elle yapılan sınırlama kediyi çok rahatsız edebilir.
Önlem:
Kesin bir önlem yolu yoktur, ancak kedi astımını alerjiler ile bağlantılı olduğu düşünüldüğünden, akut atakların riskini düşürmek için yapabileceğiniz birçok şey vardır
Kedinin çevresin de hiç kimsenin sigara içmesine izin vermeyin
Saç spreyleri, deodorantlar ve parfümler dahil eve aerosolların kullanımını azaltın veya tamamen yok edin.
Sadece hafif halı deterjanları kullanın ve halı tozlarından uzak durun.
Cam temizleyicilerinden sakının.
Çöp kutularını hafif sabun veya su ile temizleyin.
Tozsuz talaş, kedi kumu kullanın.
Kedileri içeride tutun.
Uyarı;İçeride tutulan kediler, dışarı da dolaşmasına izin verilen kedilerden daha uzun ve sağlıklı yaşam sürerler.
Anlaşılacağı gibi,soluma problemleri her an pet sahiplerinin karşılaşacağı bir akciğer problemidir.Düzenli aşılanan,stresten uzak tutulan,bakım ve beslenme koşulları iyi olan kedi-köpeklerin akciğer problemlerine karşı dirençi de yüksek olacaktır.


SIKLIKLA SORULAN SORULAR:


-Solunum probleminde ne yapılabilir?

YANIT:Hastanın rahat soluk alabileceği bir pozisyonda tutulmalı ve ortam hazırlanmalıdır.Acilen veteriner kliniğine götürülmeli.Mümkünse kutu içerisinde kliniğe getirilmeli,hasta yorulmamalı.

-Solunum problemi nasıl anlaşılır?

YANIT:Hasta sık sık ,zorlukla ve derin nefes alır.Ağızı açıktır,hırıltılı,gürültülü ses çıkarır.Mukozaları mavi renge dönmüştür.

-Kedi astımının tedavisi var mı?

YANIT:Kedi astımının nedeninin alerjik olduğu düşünülmektedir.Allerjiye neden olabilecek kimyasal maddeler(deodorant,parfüm,spreyler,temizlik mzddeleri vb..) ,toz,sigara dumanı gibi zararlı maddelerden uzaklaştırmak gereklidir.

İSMAİL SERDAR SAYAR
VETERİNER HEKİM
ADANA

(KÖPEK