KEDİ KÖPEK KEMİK KIRIKLARI.
KEDİ KÖPEK KEMİK KIRIKLARI.
Kırıkların hazırlayıcı sebeplerinde bir takım kemik hastalıkları(osteomalasi,raşitizm),beslenme yetersizliği(yeterince kalsiyum alamama ) ve yeterince yavrunun güneş ışınlarından yararlanamaması. Kırıklar, kemikteki kırılmalardır. Tekil olarak yani kemiğin bir kısmında görülebilir veya kemikte ya da birden fazla kemik çok kısımlı kırılmalar olabilir. Kırıkların düz(pürüzsüz), temiz yüzeylere olabildiği gibi kıymıklar ve kırık parçalarda bulunabilir.
Kırıklar, ciddiyet açısından aşağıdakilere bağlı olarak değerlendirilir:
—Kırığın yeri.
—Temiz bir kırık olup olmadığı .(Küçük parçalar ya da kıymıklar bulunabilir.)
—Kırığın bir açıda veya düz olup olmadığı.
—Bir eklemin dahil olup olmadığı.
—Yavruların durumunda, kemiğin gelişim bölgelerinin etkilenip etkilenmediği.
—Kırık bölgesinin kapalı veya açık (kemiğin deriye saplanıp kalması) olup olmadığı.
Nedenleri:
—Travma (araba kazası veya yüksekten düşme gibi.)
—Sert oyun.
—Köpek ya da kedi kavgası.
—Hayvanı kötüye kullanma.
—Kemik hastalığı.
Belirtileri:
—Şişme
—Şekilsizlik (uzvun bir kısmı anormal olarak konumlanmış gibi görünür.)
—Aksama (uzvun tüm kuvvetini vermeme.)
—Olası morarma (kılın altından görülmesi zor olabilen.)
—Kemiğin parçasının deriye saplanıp kalması.
İlk yardım:
1-Hayvanı mümkün olduğunca sessiz ve sakin tutun.
2-Eğer kemiğin bir parçası kırık bölgesinden dışarı çıkıyorsa:
— Bölgeyi su ile veya tuzlu su ile(1 litreye yakın ılık suya bir çay kaşığı tuz ekleyin.) yıkayın.
— Açık kırık bölgesini birkaç santim geçecek şekilde uzatarak, yaranın üzerine gevşek bir şekilde bir sargı yerleştirin. Tercihen yapışmayan pet (bandaj) ya da sargı bezi süngeri gibi steril sargı kullanın; veya temiz bir bez parçası kullanın.
—Sargıyı bant ile sarın. Açık bölgeyi birkaç santim geçecek şekilde bandı uzatın. Kemiklere zarar vermediğinizden veya sargıyı çok sıkı sarmadığınızda emin olun.
3-Hayvanı bir kutu ve taşıyıcı veya bir kafese taşıyamıyorsanız o halde hayvanı tamamen sabit tutun, kırık bölgeyi, kırık tahtası ile bağlamayı deneyebilirsiniz. Kırık tahtaları, daha fazla hasarı önlemek amacıyla kırığı hareketsiz tutmak için kullanılır. Ancak yanlış yerleştirilmiş bir kırık tahtası yarardan çok zarar getirebilir. Kırığı doğru bir şekilde hareketsizleştirmek için, kırık bölgesinin üstündeki ve altındaki eklemlerle kırık tahtasına dahil edilmelidir
—Üçüncü basamakta anlatıldığı gibi bölgeyi yıkayıp sardıktan sonra, uzvu bulduğunuz pozisyonda kırık tahtasıyla bağlayın.
—Kırılmış uzvun her iki yanı boyunca sert bir yapı yerleştirin. Rulo haline getirilmiş gazete, çubuklar, dil baskıları veya kalemler (kediler ve küçük köpekler için) kullanabilirsiniz.
—Kırık tahtasını, tahtayı ve uzvu çevreleyen, çok kısımlı bölgelerde yerleştirilmiş bant ile veya çok kısımlı noktalarda uzuv ve kırık tahtası etrafında bağlanmış ve sarılmış bez şeritleri ile yerinde tutun.
—Eğer sert bir madde yoksa yaralı olmayan bacak kırık tahtası görevi görebilir. Kırık ve kırık olmayan bacakları yapıştırın veya bağlayın ve mümkünse ikisini arasına ince bir katman pamuk ya da bez yerleştirin. Dolaşımı kesecek kadar çık sıkı bağlamadığınızdan emin olun. Bunu anlayabilmek için şerit veya kumaş ile uzuv arasına her zaman iki parmağınızı yerleştirebildiğinizden emin olun. (yani iki parmağınızı şerit ile uzuv arasına yerleştirerek çok sıkı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.)
—Küçük köpek ya da kediyi, küçük bir taşıyıcıya ya da kutuya yerleştirin.
—Kalça veya omuz kırıksa, hayvanı tahta üzerinde(ya da diğer sert bir yapı) kutu veya taşıyıcıda mümkün olduğunda hareketsiz tutarak hayvanın derhal bir hayvan hastanesine götürün
NOT: Bir uzvu kırık tahtası ile yanlış bir şekilde bağlamak, kırığı daha da kötüleştirebilir. Uzvu kırık tahtası ile bağlama konusunda emin değilseniz, hayvanı bir kutuda veya taşıyıcıda, ya da hayvanı en az hareket ettirecek şekilde taşımak daha iyidir. Hayvan çok direniyorsa veya hayvanı hareketsizleştiremiyorsanız hemen bir hayvan hastanesine götürün.
Kemiklerin dayanıklılığını artırmak için güneş ışınlarından yararlanma , yoğurt gibi kalsiyum içeren yiyeceklerin verilmesi önemlidir.
Kırıkların hazırlayıcı sebeplerinde bir takım kemik hastalıkları(osteomalasi,raşitizm),beslenme yetersizliği(yeterince kalsiyum alamama ) ve yeterince yavrunun güneş ışınlarından yararlanamaması. Kırıklar, kemikteki kırılmalardır. Tekil olarak yani kemiğin bir kısmında görülebilir veya kemikte ya da birden fazla kemik çok kısımlı kırılmalar olabilir. Kırıkların düz(pürüzsüz), temiz yüzeylere olabildiği gibi kıymıklar ve kırık parçalarda bulunabilir.
Kırıklar, ciddiyet açısından aşağıdakilere bağlı olarak değerlendirilir:
—Kırığın yeri.
—Temiz bir kırık olup olmadığı .(Küçük parçalar ya da kıymıklar bulunabilir.)
—Kırığın bir açıda veya düz olup olmadığı.
—Bir eklemin dahil olup olmadığı.
—Yavruların durumunda, kemiğin gelişim bölgelerinin etkilenip etkilenmediği.
—Kırık bölgesinin kapalı veya açık (kemiğin deriye saplanıp kalması) olup olmadığı.
Nedenleri:
—Travma (araba kazası veya yüksekten düşme gibi.)
—Sert oyun.
—Köpek ya da kedi kavgası.
—Hayvanı kötüye kullanma.
—Kemik hastalığı.
Belirtileri:
—Şişme
—Şekilsizlik (uzvun bir kısmı anormal olarak konumlanmış gibi görünür.)
—Aksama (uzvun tüm kuvvetini vermeme.)
—Olası morarma (kılın altından görülmesi zor olabilen.)
—Kemiğin parçasının deriye saplanıp kalması.
İlk yardım:
1-Hayvanı mümkün olduğunca sessiz ve sakin tutun.
2-Eğer kemiğin bir parçası kırık bölgesinden dışarı çıkıyorsa:
— Bölgeyi su ile veya tuzlu su ile(1 litreye yakın ılık suya bir çay kaşığı tuz ekleyin.) yıkayın.
— Açık kırık bölgesini birkaç santim geçecek şekilde uzatarak, yaranın üzerine gevşek bir şekilde bir sargı yerleştirin. Tercihen yapışmayan pet (bandaj) ya da sargı bezi süngeri gibi steril sargı kullanın; veya temiz bir bez parçası kullanın.
—Sargıyı bant ile sarın. Açık bölgeyi birkaç santim geçecek şekilde bandı uzatın. Kemiklere zarar vermediğinizden veya sargıyı çok sıkı sarmadığınızda emin olun.
3-Hayvanı bir kutu ve taşıyıcı veya bir kafese taşıyamıyorsanız o halde hayvanı tamamen sabit tutun, kırık bölgeyi, kırık tahtası ile bağlamayı deneyebilirsiniz. Kırık tahtaları, daha fazla hasarı önlemek amacıyla kırığı hareketsiz tutmak için kullanılır. Ancak yanlış yerleştirilmiş bir kırık tahtası yarardan çok zarar getirebilir. Kırığı doğru bir şekilde hareketsizleştirmek için, kırık bölgesinin üstündeki ve altındaki eklemlerle kırık tahtasına dahil edilmelidir
—Üçüncü basamakta anlatıldığı gibi bölgeyi yıkayıp sardıktan sonra, uzvu bulduğunuz pozisyonda kırık tahtasıyla bağlayın.
—Kırılmış uzvun her iki yanı boyunca sert bir yapı yerleştirin. Rulo haline getirilmiş gazete, çubuklar, dil baskıları veya kalemler (kediler ve küçük köpekler için) kullanabilirsiniz.
—Kırık tahtasını, tahtayı ve uzvu çevreleyen, çok kısımlı bölgelerde yerleştirilmiş bant ile veya çok kısımlı noktalarda uzuv ve kırık tahtası etrafında bağlanmış ve sarılmış bez şeritleri ile yerinde tutun.
—Eğer sert bir madde yoksa yaralı olmayan bacak kırık tahtası görevi görebilir. Kırık ve kırık olmayan bacakları yapıştırın veya bağlayın ve mümkünse ikisini arasına ince bir katman pamuk ya da bez yerleştirin. Dolaşımı kesecek kadar çık sıkı bağlamadığınızdan emin olun. Bunu anlayabilmek için şerit veya kumaş ile uzuv arasına her zaman iki parmağınızı yerleştirebildiğinizden emin olun. (yani iki parmağınızı şerit ile uzuv arasına yerleştirerek çok sıkı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.)
—Küçük köpek ya da kediyi, küçük bir taşıyıcıya ya da kutuya yerleştirin.
—Kalça veya omuz kırıksa, hayvanı tahta üzerinde(ya da diğer sert bir yapı) kutu veya taşıyıcıda mümkün olduğunda hareketsiz tutarak hayvanın derhal bir hayvan hastanesine götürün
NOT: Bir uzvu kırık tahtası ile yanlış bir şekilde bağlamak, kırığı daha da kötüleştirebilir. Uzvu kırık tahtası ile bağlama konusunda emin değilseniz, hayvanı bir kutuda veya taşıyıcıda, ya da hayvanı en az hareket ettirecek şekilde taşımak daha iyidir. Hayvan çok direniyorsa veya hayvanı hareketsizleştiremiyorsanız hemen bir hayvan hastanesine götürün.
Kemiklerin dayanıklılığını artırmak için güneş ışınlarından yararlanma , yoğurt gibi kalsiyum içeren yiyeceklerin verilmesi önemlidir.
İSMAİL SERDAR SAYAR
VETERİNER HEKİM
ADANA
