KEDİ KÖPEKTE DOĞRUDAN(HEMEN)BAKIM GEREKTİREN GENEL DURUM VE HASTALIKLAR..
KEDİ-KÖPEKTE DOĞRUDAN (HEMEN) BAKIM GEREKTİREN GENEL DURUM VE HASTALIKLAR
Derideki sıyrıklar,böcek ısırmaları,bit,pire gibi etkenlerden oluşan alerjik reaksiyonlar,içkulak enfeksiyonu, kulağa yabancı cisim kaçmasından oluşan denge kaybı ve bel kırılmalarında ilk yardım olarak neler yapılacağı önemlidir.İlk yardım bilgisinin yeterli olmadığı hayvan sahipleri paniklemekte ,hayat kurtaracak basit müdahaleleri yapamaktadırlar.Yada yanlış müdahale yaparak hayvanlarının sağlık durumunu tehlikeye atmaktadırlar. Bahar ve yaz aylarında genellikle kedilerin arıları yutması nedeniyle,kedinin yutak bölgesinde aniden oluşan ödemler ölümle neticelenebilmektedir.Acilen veteriner kliğine getirilmelidir.Derideki bit,pire alerjisi önemsenmediğinde yada fark edilmediğinde dermatitlere sebep olmaktadır.Köpeğin,kedinin patileriyle sürekli kulağını kaşıması,başını sağa-sola yatırması belirtileri önemsenmelidir.İhmal edildiğinde kronikleşerek iç kulak enfeksiyonuna neden olur. Veteriner hekime ulaşıncaya kadar geçen zamanda yapmamız gerekenler sırasıyla şöyledir;
SIYRIKLAR:
Sıyrıklar (aşınmalar) derinin üst yüzeylerinde meydana gelen sıyrılmalardı.
Nedeni: Çarpma,sürtünme,kaşınma sonocunda oluşan yaralanmalar.
Belirtileri:
Deride sıyrılma
Kan sızması
Kızarıklık
İlk yardım:
1-Ellerinizi yıkayın ve mümkünse lâteks eldivenler giyin.
2-Bölgeye steril, suda çözünebilen yağlayıcı sürün.
3-Bölgenin etrafındakikılları, kırpma makasları, bir jilet veya makas ile nazikçe kırpın eğer makas kullanmıyorsanız deriye çok fazla yaklaşmayın ve makası deriye paralel tutun. Bu şekilde, hayvan aniden hareket etse bile, makası deriye saplama veya deriyi kesme ihtimaliniz azalacaktır.
4-Yarayı ılık su ile ya da tuzlu çözelti ile yıkayın. (tuzlu çözelti için 1 litreye yakın sıcak suya 1 çay kaşığı tuz ekleyin) suyu veya tuzlu çözelti yara üzerine akıtarak yarayı yıkayın. Yıkama işleminin amacı, oraya (yaralı bölgeye) koyduğunuz yağlandırıcı maddeyi çıkarmaktır.
5-Yara yüzeyinden herhangi bir kir veya kalıntıyı temizlemek için yarayı su ile veya tuzlu çözelti ile yıkayın.
NOT: Sıyrık çeyrek alandan daha genişse, ağrılı ise, iyileşir gibi görünmüyorsa ya da sıyrığın ne kadar deri ve ciddi olduğundan emin değilseniz, hayvanınızı, veteriner kliniğine götürün.
ALERJİK REAKSİYONLAR
Böcek ısırmaları:
Arı sokmaları ve örümcek ısırmaları, daha sıcak aylarda kedi ve köpeklerde çok yaygındır.
Böcekler genellikle, burun veya ayaklar gibi hayvanın yumuşak ve daha az tüylü bölgelerini ısırırlar.
Belirtiler:
Ağrı kaşınma ve ısırılan bölgenin yalamasıdır.
Isırılan bölgenin şişmesi ki bu yüz ve boyuna yayılarak onları da içine alabilir.
Bölgenin etrafında oluşan kurdeşenler veya vücudun diğer kısımlarına yayılmaları. (kurdeşenler, deri üzerinde bir şişlik-tümsek gibi görülürler.)
Isırılan bölgede kızarıklık.
Kusma veya ishal.
Nefes almada zorluk.
Şok. Bu “anafilaktik şok” olarak belirtilir ki bu alerjik reaksiyonun ciddi bir şeklidir ve hemen ya da birkaç saat sonra devamlı bir şekilde ortaya çıkabilir.
İlkyardım:
1-Yüz ve boyun şişmişse, hayvan nefes alamıyorsa suni solunumu başlatın (yani solumayı kurtarma işlemine başlayın .)
2-Şok belirtilerini kontrol edin .
3-İğnenin (böcek, arı vb. iğnesi) hala arada olup olmadığını görmek için ısırılan bölgeyi inceleyin. İğne çok küçüktür ve genellikle siyah renklidir. İğneyi bulursanız, onu tırnağınız veya kredi kartı gibi sert bir nesneyle çıkarın. Ancak, normal bir kıymık gibi çıkarmaya çalışmayın çünkü bu zehrin daha çok açığa çıkmasına neden olabilir
4-Karbonat ve su karışımı bir mehlem sürün.
5-Şiş olan bölgeye, havluya sarılmış soğuk kütleler veya buz kütleleri koyun.
6-Bir veteriner kliğine götürün.
Deri alerjileri:
Nedenleri:
Pire ve kene ürünleri.
Kırpma araç gereçleri (kıllar için).
Şampuanlar.
Çim ya da diğer bikriler.
Ev temizlik ürünleri.
Pire ısırmaları .
Belirtiler:
Kızarmış deri
Kaşıntı
kurdeşenler
Şişme
İlkyardım:
1-Bebek şampuanı gibi çok yumuşak bir sabunla hayvanı n tamamen yıkayın.
2-Zarar görmüş bölgeye soğuk kompres (basınç) uygulayın.
3-Karbonat ve su karışımı bir mehlem sürün.
4-Veterinerinize gösterin.
DENGE KAYBI
Nedenler:
İç kulak enfeksiyonu.
Kulağa kaçan yabancı madde.
Beyin hastalığı.
Beyindeki denge merkezi ile ilgili bir problem.
Parazit hastalığı.
Belirtileri:
Bir yana düşme
Başın bir yana düşmesi.
Kusma.
Bir yönde dönme.
Gözler yandan yana ya da aşağı yukarı hızlıca hareket ediyor gibi görünür.
Ağızda salya akması.
İlk yardım:
1-Bu belirtileri gösteren bir hayvan, mümkün olduğunca çabuk bir veteriner tarafından muayene edilmelidir.
2-Hayvanın kulaklarının içine bakın kırmızıysa, şişmişse ya da birçok kalıntı içeriyorsa, hayvanda bir kulak enfeksiyonu olabilir tedavi için hayvanı veterinere götürün.
NOT: Uzun süren, tedavi ettirilmemiş kulak enfeksiyonları işitme kaybına veya beyin enfeksiyonlarına neden olabilir.
—Problemin periferik vestibüler hastalığı olduğu anlaşılırsa, bu nedeni bilinmeyen bir hastalıktır, ancak çok sıklıkla daha sıcak aylarda ortaya çıkar. Kedilerde her yaşta görülür.
Fakat büyük çoğunlukla daha genç köpeklere nazaran daha yaşlı olanlarda görülür. ( yani kedilerde belli bir yaş yoktur, ama köpeklerde genellikle yaşlı olanlarda görülür.) periferik vestibüler hastalığı genelde iki üç hafta içinde kendiliğinden geçer.
Periferik vestibüler hastalığından şüpheleniyorsanız veya hayvanınızın hastalığın yukarıdaki belirtilerinden herhangi birini gösteriyorsa, daha ciddi beyin hastalıklarını önlemek için hayvan bir veteriner hekim tarafından muayene edilmelidir. Eğer veteriner hekim periferik vestibüler hastalığı teşhisini koyarsa, hayvanı tehlikeden ve merdivenlerden, balkonlardan ve açık pencerelerden uzak tutmanız hayati önem taşır. Hayvanınızın dışarıda gezinmesine izin vermeyin.
SIRT(BEL) KIRILMASI.
Nedenleri:
Ciddi tramvatik(VURMA,ÇARPMA,DÜŞME) yaralanma.
Hayvanı kötüye kullanma.
Belirtileri:
Hayvan arka bacaklarını veya hem ön hem arka bacaklarını oynatamaz .
Dışkı veya idrar Damla damla akabilir.
Anüs(makat) açıktır.
Acı ağrı.
Ön bacaklar katı (bükülmez) ve uzatılmış olabilir.
UYARI: Hayvanınızı ev içinde tutmak ve ya dışarıda kontrolünüzün altında bulundurmak, birçok kazaya karşı korumanın en iyi yoludur.
İlk yardım:
Hayvanı mümkün olduğunca sabit tutarak, hayvanın altına bir tahta yerleştirmeyi kaydırmayı deneyin.
—Tahtayı, hayvanın sırtı boyunca yan tarafına yerleştirin
—Hareketi önlemek için baş, göğüs ve bacakların tutulması en iyidir.
—Tahtayı alçaltın, aynı zamanda hayvanın vücudu ve başını mümkün olduğunca sabit tutarak, hayvanı tahtanın üzerine kaydırın.
—Şerit (kurdele) veya yırtık kumaş parçalarını hayvanın üzerinden ve tahtanın etrafından geçirerek hayvanı tahtaya bağlayın. ( hayvanı güvence altına alın).
—Derhal bir veteriner kliniğine götürün.
—Uzuvların tümünü veya bazılarını kullanamıyor gibi görünen başıboş hayvanlarla dikkatli olun, çünkü bu, kuduz hastalığının bir belirtisi olabilir.
İSMAİL SERDAR SAYAR
Veteriner Hekim-Adana
Derideki sıyrıklar,böcek ısırmaları,bit,pire gibi etkenlerden oluşan alerjik reaksiyonlar,içkulak enfeksiyonu, kulağa yabancı cisim kaçmasından oluşan denge kaybı ve bel kırılmalarında ilk yardım olarak neler yapılacağı önemlidir.İlk yardım bilgisinin yeterli olmadığı hayvan sahipleri paniklemekte ,hayat kurtaracak basit müdahaleleri yapamaktadırlar.Yada yanlış müdahale yaparak hayvanlarının sağlık durumunu tehlikeye atmaktadırlar. Bahar ve yaz aylarında genellikle kedilerin arıları yutması nedeniyle,kedinin yutak bölgesinde aniden oluşan ödemler ölümle neticelenebilmektedir.Acilen veteriner kliğine getirilmelidir.Derideki bit,pire alerjisi önemsenmediğinde yada fark edilmediğinde dermatitlere sebep olmaktadır.Köpeğin,kedinin patileriyle sürekli kulağını kaşıması,başını sağa-sola yatırması belirtileri önemsenmelidir.İhmal edildiğinde kronikleşerek iç kulak enfeksiyonuna neden olur. Veteriner hekime ulaşıncaya kadar geçen zamanda yapmamız gerekenler sırasıyla şöyledir;
SIYRIKLAR:
Sıyrıklar (aşınmalar) derinin üst yüzeylerinde meydana gelen sıyrılmalardı.
Nedeni: Çarpma,sürtünme,kaşınma sonocunda oluşan yaralanmalar.
Belirtileri:
Deride sıyrılma
Kan sızması
Kızarıklık
İlk yardım:
1-Ellerinizi yıkayın ve mümkünse lâteks eldivenler giyin.
2-Bölgeye steril, suda çözünebilen yağlayıcı sürün.
3-Bölgenin etrafındakikılları, kırpma makasları, bir jilet veya makas ile nazikçe kırpın eğer makas kullanmıyorsanız deriye çok fazla yaklaşmayın ve makası deriye paralel tutun. Bu şekilde, hayvan aniden hareket etse bile, makası deriye saplama veya deriyi kesme ihtimaliniz azalacaktır.
4-Yarayı ılık su ile ya da tuzlu çözelti ile yıkayın. (tuzlu çözelti için 1 litreye yakın sıcak suya 1 çay kaşığı tuz ekleyin) suyu veya tuzlu çözelti yara üzerine akıtarak yarayı yıkayın. Yıkama işleminin amacı, oraya (yaralı bölgeye) koyduğunuz yağlandırıcı maddeyi çıkarmaktır.
5-Yara yüzeyinden herhangi bir kir veya kalıntıyı temizlemek için yarayı su ile veya tuzlu çözelti ile yıkayın.
NOT: Sıyrık çeyrek alandan daha genişse, ağrılı ise, iyileşir gibi görünmüyorsa ya da sıyrığın ne kadar deri ve ciddi olduğundan emin değilseniz, hayvanınızı, veteriner kliniğine götürün.
ALERJİK REAKSİYONLAR
Böcek ısırmaları:
Arı sokmaları ve örümcek ısırmaları, daha sıcak aylarda kedi ve köpeklerde çok yaygındır.
Böcekler genellikle, burun veya ayaklar gibi hayvanın yumuşak ve daha az tüylü bölgelerini ısırırlar.
Belirtiler:
Ağrı kaşınma ve ısırılan bölgenin yalamasıdır.
Isırılan bölgenin şişmesi ki bu yüz ve boyuna yayılarak onları da içine alabilir.
Bölgenin etrafında oluşan kurdeşenler veya vücudun diğer kısımlarına yayılmaları. (kurdeşenler, deri üzerinde bir şişlik-tümsek gibi görülürler.)
Isırılan bölgede kızarıklık.
Kusma veya ishal.
Nefes almada zorluk.
Şok. Bu “anafilaktik şok” olarak belirtilir ki bu alerjik reaksiyonun ciddi bir şeklidir ve hemen ya da birkaç saat sonra devamlı bir şekilde ortaya çıkabilir.
İlkyardım:
1-Yüz ve boyun şişmişse, hayvan nefes alamıyorsa suni solunumu başlatın (yani solumayı kurtarma işlemine başlayın .)
2-Şok belirtilerini kontrol edin .
3-İğnenin (böcek, arı vb. iğnesi) hala arada olup olmadığını görmek için ısırılan bölgeyi inceleyin. İğne çok küçüktür ve genellikle siyah renklidir. İğneyi bulursanız, onu tırnağınız veya kredi kartı gibi sert bir nesneyle çıkarın. Ancak, normal bir kıymık gibi çıkarmaya çalışmayın çünkü bu zehrin daha çok açığa çıkmasına neden olabilir
4-Karbonat ve su karışımı bir mehlem sürün.
5-Şiş olan bölgeye, havluya sarılmış soğuk kütleler veya buz kütleleri koyun.
6-Bir veteriner kliğine götürün.
Deri alerjileri:
Nedenleri:
Pire ve kene ürünleri.
Kırpma araç gereçleri (kıllar için).
Şampuanlar.
Çim ya da diğer bikriler.
Ev temizlik ürünleri.
Pire ısırmaları .
Belirtiler:
Kızarmış deri
Kaşıntı
kurdeşenler
Şişme
İlkyardım:
1-Bebek şampuanı gibi çok yumuşak bir sabunla hayvanı n tamamen yıkayın.
2-Zarar görmüş bölgeye soğuk kompres (basınç) uygulayın.
3-Karbonat ve su karışımı bir mehlem sürün.
4-Veterinerinize gösterin.
DENGE KAYBI
Nedenler:
İç kulak enfeksiyonu.
Kulağa kaçan yabancı madde.
Beyin hastalığı.
Beyindeki denge merkezi ile ilgili bir problem.
Parazit hastalığı.
Belirtileri:
Bir yana düşme
Başın bir yana düşmesi.
Kusma.
Bir yönde dönme.
Gözler yandan yana ya da aşağı yukarı hızlıca hareket ediyor gibi görünür.
Ağızda salya akması.
İlk yardım:
1-Bu belirtileri gösteren bir hayvan, mümkün olduğunca çabuk bir veteriner tarafından muayene edilmelidir.
2-Hayvanın kulaklarının içine bakın kırmızıysa, şişmişse ya da birçok kalıntı içeriyorsa, hayvanda bir kulak enfeksiyonu olabilir tedavi için hayvanı veterinere götürün.
NOT: Uzun süren, tedavi ettirilmemiş kulak enfeksiyonları işitme kaybına veya beyin enfeksiyonlarına neden olabilir.
—Problemin periferik vestibüler hastalığı olduğu anlaşılırsa, bu nedeni bilinmeyen bir hastalıktır, ancak çok sıklıkla daha sıcak aylarda ortaya çıkar. Kedilerde her yaşta görülür.
Fakat büyük çoğunlukla daha genç köpeklere nazaran daha yaşlı olanlarda görülür. ( yani kedilerde belli bir yaş yoktur, ama köpeklerde genellikle yaşlı olanlarda görülür.) periferik vestibüler hastalığı genelde iki üç hafta içinde kendiliğinden geçer.
Periferik vestibüler hastalığından şüpheleniyorsanız veya hayvanınızın hastalığın yukarıdaki belirtilerinden herhangi birini gösteriyorsa, daha ciddi beyin hastalıklarını önlemek için hayvan bir veteriner hekim tarafından muayene edilmelidir. Eğer veteriner hekim periferik vestibüler hastalığı teşhisini koyarsa, hayvanı tehlikeden ve merdivenlerden, balkonlardan ve açık pencerelerden uzak tutmanız hayati önem taşır. Hayvanınızın dışarıda gezinmesine izin vermeyin.
SIRT(BEL) KIRILMASI.
Nedenleri:
Ciddi tramvatik(VURMA,ÇARPMA,DÜŞME) yaralanma.
Hayvanı kötüye kullanma.
Belirtileri:
Hayvan arka bacaklarını veya hem ön hem arka bacaklarını oynatamaz .
Dışkı veya idrar Damla damla akabilir.
Anüs(makat) açıktır.
Acı ağrı.
Ön bacaklar katı (bükülmez) ve uzatılmış olabilir.
UYARI: Hayvanınızı ev içinde tutmak ve ya dışarıda kontrolünüzün altında bulundurmak, birçok kazaya karşı korumanın en iyi yoludur.
İlk yardım:
Hayvanı mümkün olduğunca sabit tutarak, hayvanın altına bir tahta yerleştirmeyi kaydırmayı deneyin.
—Tahtayı, hayvanın sırtı boyunca yan tarafına yerleştirin
—Hareketi önlemek için baş, göğüs ve bacakların tutulması en iyidir.
—Tahtayı alçaltın, aynı zamanda hayvanın vücudu ve başını mümkün olduğunca sabit tutarak, hayvanı tahtanın üzerine kaydırın.
—Şerit (kurdele) veya yırtık kumaş parçalarını hayvanın üzerinden ve tahtanın etrafından geçirerek hayvanı tahtaya bağlayın. ( hayvanı güvence altına alın).
—Derhal bir veteriner kliniğine götürün.
—Uzuvların tümünü veya bazılarını kullanamıyor gibi görünen başıboş hayvanlarla dikkatli olun, çünkü bu, kuduz hastalığının bir belirtisi olabilir.
İSMAİL SERDAR SAYAR
Veteriner Hekim-Adana
ADANA
