KEDİ KÖPEK İDRAR YOLU ENFEKSİYONU(İLTİHABI)
Kedi ve köpeklerde idrar yolu enfeksiyonu (İYE), oldukça yaygın görülen bir rahatsızlıktır ve genellikle mesane (sistit) veya üretra bölgesini etkiler. Bazen böbreklere kadar ilerleyebilir (piyelonefrit). Erken tanı ve tedavi ile başarı oranı yüksektir.
Nedenleri:
Bakteriyel enfeksiyonlar (en sık neden – genellikle E. coli)
Taş oluşumu (idrar kesesi veya üretra taşı)
Kronik böbrek hastalığı
Şeker hastalığı (diyabet)
Kötü hijyen (özellikle dışkıyla temas)
İdrar yapmayı geciktirme (özellikle köpeklerde)
Kızgınlık döneminde genital hijyen bozukluğu
Tümörler veya anatomik bozukluklar

Belirtiler:
Sık idrara çıkma
Az az idrar yapma
İdrar yaparken zorlanma veya ağlama
Kanlı veya kötü kokulu idrar
İdrar kaçırma
Karında hassasiyet
Davranış değişiklikleri (agresiflik, huzursuzluk)
İdrar yapar gibi pozisyon alıp yapamama
Aşırı genital bölge yalama

Tanı:
İdrar tahlili: pH, protein, glukoz, kan, kristal varlığı, lökositler
İdrar kültürü: Bakteriyel üreme var mı, varsa antibiyotik duyarlılığı
Ultrasonografi: Taş, tümör, kalınlaşma, mesane duvarı görünümü
Kan tahlili: Böbrek fonksiyon testleri (özellikle kronikleşmiş enfeksiyonlarda)

Tedavi:
Antibiyotikler: Kültür sonucuna göre seçilir
Ağrı kesiciler/anti-inflamatuvarlar
Bol su tüketimi teşviki (yaş mama verilebilir)
Alt nedenin tedavisi: Taş varsa taş tedavisi, tümör varsa cerrahi, diyabet varsa kan şekeri kontrolü
Diyet değişikliği: Özellikle kristal veya taş varsa uygun mama
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Enfeksiyon geçse bile altta yatan sebep bulunmazsa tekrar edebilir.
Kedilerde idrar yolları tıkanıklığı hayatı tehdit edebilir, acil müdahale gerekir.
Dişi hayvanlarda daha sık, erkeklerde ise daha tehlikeli olabilir (özellikle kedilerde üretra dardır).
İdrar yolu enfeksiyonu şüpheniz varsa idrarda tahlil ve ultrason ile destekli bir veteriner muayenesi şarttır. Gerekirse uygun antibiyotikle 7-14 günlük bir tedavi planı yapılır.

1. İdrar Tahlilinde Neye Bakılır?
Veteriner hekiminiz idrar örneğini alarak aşağıdaki değerlere bakar:
Makroskobik İnceleme (gözle):
Renk: Normal idrar açık sarı olmalı. Koyu renk, kanlı veya bulanık idrar hastalık göstergesidir.
Koku: Kötü/amonyak kokusu enfeksiyon işareti olabilir.
Strip (dipstick) ile kimyasal analiz:
Parametre Anlamı
pH Taş oluşumu ve bakteri üremesiyle ilişkili. Normal: kedi 6-6.5, köpek 6-7.5
Protein Enfeksiyon veya böbrek sorunu belirtisi
Glukoz Şeker hastalığı göstergesi olabilir
Ketolar Diyabet veya açlık göstergesi
Kan (eritrosit) Travma, taş veya enfeksiyon
Lökosit (akyuvar) Enfeksiyon belirtisi
Nitrit Bazı bakterilerin varlığıyla oluşur (pozitifse enfeksiyon kuvvetle muhtemel)

Mikroskobik İnceleme:
Kristaller: Strüvit, oksalat gibi taş oluşumuna zemin hazırlar
Bakteriler: Enfeksiyon varlığını gösterir
Hücreler: Enflamasyon (iltihap) ve tümör hücreleri olabilir

2. Evde Bakım ve Destek Önerileri
✅ Beslenme:
Bol su içmesini sağla: Kediler için çeşme tipi su pınarları etkili olabilir.
Yaş mama ver: Su oranı yüksektir ve idrarı seyreltir.
Veteriner diyetleri: İYE veya taş/kristal için özel formüle edilmiş mamalar kullanılmalı
✅ Temizlik ve Hijyen:
Kum kabını her gün temizle.
Dişi hayvanlarda vulva çevresini temiz tut.
Evdeki diğer hayvanlar hasta ise ayrı mama/su kabı kullanın.
✅ Davranışsal ve fiziksel destek:
İdrarını takip et: Kan, zorlanma, kaçırma gibi belirtileri izleyin.
İlaçlar düzenli verilmeli, asla eksik bırakılmamalı.
Hayvanı stresten uzak tutun (özellikle kedilerde stres, idrar yollarını etkiler).
✅ Veteriner kontrolü:
İdrar yolları tıkanması acil durumdur. Özellikle erkek kedilerde idrar yapamama ölümcül olabilir.
Tedavi sonrası tekrar idrar tahlili yapılmalı (nüks riski yüksek).
İdrar örneğini steril kapta, tercihen sabah alınmış, ilk idrardan ve mümkünse veteriner hekimin yönlendirmesiyle toplanması önerilir. Gerekirse kateter ile veya mesaneden iğneyle alınır.