KEDİ KÖPEK YABANCI CİSİM YUTMA /YEME
KEDİ KÖPEK YABANCI CİSİM YUTMA /YEME.
Kediler ve köpeklerde yabancı cisim yutma (yani yenmemesi gereken bir nesnenin ağız yoluyla alınması) oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Bu, acil müdahale gerektirebilecek ciddi bir sağlık sorunu olabilir.
1. Yutulabilecek Yabancı Cisim Örnekleri
Oyuncak parçaları
Kemik (özellikle tavuk kemiği)
Taş, çorap, kumaş parçaları
İplik, lastik bant, plastik
İğne, çivi gibi sivri cisimler
2. Belirtiler
Yabancı cisim mide ya da bağırsakta takılırsa şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Kusma (özellikle sürekli ve şiddetli)
İştahsızlık
Halsizlik
Karın ağrısı (karna dokununca tepki)
Dışkılamada azalma veya hiç dışkı yapamama
Ağızda salya artışı
Anormal dışkı (kanlı, sümüksü vb.)
3. Ne Yapılmalı?
Veterinere hemen başvurun. Yabancı cisim şüphesi bir acil durumdur.
Evde kusmasını zorlamayın ya da müdahale etmeye çalışmayın.
Mümkünse hayvanın yuttuğu cismi ve zamanını hatırlıyorsanız veterinerinize söyleyin.
4. Teşhis ve Tedavi
Röntgen veya ultrason ile cismin yeri tespit edilir.
Küçük ve tehlikesiz cisimler bazen dışkı ile atılabilir.
Ancak çoğu zaman endoskopi ya da ameliyat gerekebilir.
İplik, iğne gibi tehlikeli cisimler bağırsakta yırtılmalara yol açabileceği için acil cerrahi müdahale gerektirir.
5. Korunma Yolları
Evde küçük ve yutulabilecek nesneleri hayvanın erişemeyeceği yerlerde tutun.
Oynaması için sadece hayvanlar için özel üretilmiş güvenli oyuncaklar kullanın.
Yavru hayvanlarda özellikle dikkatli olun; her şeyi ağızlarına alma eğilimindedirler
Kedi veya köpeklerde yabancı cisim çıkarılması için yapılan ameliyatlar, veteriner cerrahinin rutin işlemleri arasında yer alsa da her ameliyatta olduğu gibi bazı riskler taşır. Ancak, erken müdahale edilirse genellikle başarı oranı yüksektir ve risk düşüktür.
Ameliyatın Risklerini Etkileyen Faktörler:
Yabancı cismin türü
Sivri (iğne, kemik) cisimler bağırsak yırtığına yol açabilir.
İplik gibi uzun cisimler bağırsakta düğüm oluşturup peristaltik hareketle bağırsak duvarını kesebilir.
Cismin konumu ve süresi
Cisim uzun süre içeride kalmışsa bağırsak tıkanıklığı, delinme, enfeksiyon (peritonit) gelişmiş olabilir.
Mideyle sınırlı bir durumsa müdahale daha kolay olur (endoskopik çıkarım mümkün olabilir).
Hayvanın genel sağlık durumu
Yaşlı, zayıf düşmüş ya da başka sağlık sorunları olan hayvanlarda risk artar.
Genç ve sağlıklı bireylerde iyileşme genellikle daha hızlıdır.
Ameliyat sonrası bakım
Enfeksiyon riski, dikişlerin açılması, tekrar tıkanma gibi komplikasyonlar olabilir.
Ameliyat sonrası beslenme ve istirahat çok önemlidir.
Yaygın Riskler:
Anestezi komplikasyonları
İç kanama
Bağırsak dikişlerinin açılması (dehissans)
Enfeksiyon
Peritonit (karın zarı iltihabı) – özellikle geç müdahale edilen olgularda.
Risk Azaltmak İçin:
Hayvan hemen veterinere götürülmeli.
Gerekirse kan tahlili, röntgen ve ultrason gibi ön kontroller yapılmalı.
Ameliyat sonrası antibiyotik ve ağrı kesici tedavisi eksiksiz uygulanmalı.
Sonuç:
Erken teşhis ve doğru cerrahi müdahale ile yabancı cisim ameliyatları genellikle başarılıdır. Ancak gecikme varsa riskler artar. Şüphe durumunda vakit kaybetmeden veterinerle görüşmek en doğrusudur.
Bazı durumlarda vitamin ve mineral eksiklikleri, kedi veya köpeklerde yabancı cisim yeme davranışına (pika) yol açabilir.
Pika Nedir?
Pika, hayvanların besin olmayan maddeleri (taş, toprak, kumaş, plastik vb.) yeme isteği göstermesidir. Bu, davranışsal bir sorun olabileceği gibi, fizyolojik nedenlere de dayanabilir.
Vitamin ve Mineral Eksikliklerinin Rolü
Demir eksikliği (Anemi):
Enerji düşüklüğü ve iştah değişikliği yapabilir.
Toprak ya da kumaş gibi maddeleri yeme isteği oluşturabilir.
Çinko eksikliği:
Cilt problemleriyle birlikte görülür.
Davranış bozuklukları ve ağız yoluyla her şeyi deneme eğilimi oluşabilir.
Vitamin B kompleks eksiklikleri:
Özellikle B1 (tiamin) ve B12 eksikliği sinir sistemi üzerinde etkili olur.
Stereotipik davranışlar, nesne çiğneme/yeme görülebilir.
Kalsiyum/magnezyum/dengesi bozulmuş diyet:
Kas fonksiyonları, sinirsel iletim ve davranış üzerinde etkili olur.
Doğal olmayan yeme davranışları gelişebilir.
Diğer Olası Nedenler (Vitamin eksikliği dışında):
Davranışsal sorunlar (stres, sıkılma, ayrılık kaygısı)
Parazit enfeksiyonları (barsak solucanları)
Yetersiz beslenme/dengesiz diyet
Sindirim sistemi bozuklukları
Metabolik hastalıklar
Veteriner kontrolünde kan tahlili yapılarak vitamin, mineral ve genel sağlık durumu değerlendirilmeli.
Gerekirse multivitamin takviyesi ve diyet düzenlemesi yapılmalı.
Aynı zamanda davranışsal nedenler de araştırılmalı (özellikle evde uzun süre yalnız kalan veya yeterince oyalanamayan evcil hayvanlarda).