KÖPEK BESLENMESİ.

Köpekler etçil (karnivor)hayvanlardır. Ancak,yüzlerce yıldır insanlarla iç içe yaşadıklarından beslenmeleri de insanlara benzemiştir.Arkeologların yaptığı araştırmalar vahşi kurtların 14 bin yıl önce insanlar tarafından evcilleştirildiğini ortaya koymuştur.İnsanların yaşam tarzlarının değişmesi,dünyaya bakış açılarının farklılaşması,çekirdek aile yapısının yaygınlaşmasıyla köpek beslenmesini de değiştirmiştir.

Yaygın kanaat olarak köpeklerin ETLE, KEMİKLE beslenmeleri doğru olduğu düşünülür.Bu doğru bir besleme şekli değildir.Mutlaka köpeğin ,kemikten alması gerekli olan kalsiyuma ve etteki hayvansal proteine gereksinimi vardır.
Bu temel sayılabilecek besin maddeleri olmazsa olmazlar !

Ancak,’ köpeğime çok iyi bakıyorum ‘ diyerek devamlı et yedirmek yarardan çok köpeğinize zarar verir.Kliniğime gelen hasta köpeklerde sıklıkla gözlemliyorum,bunu… Doğru olan beslenme; köpeğin YETERLİ ve DENGELİ beslenmesidir. Yani,günlük yaşam payını ve protein,enerji,mineraller –vitaminini gereksinimini dengeli olarak alabilmesidir.Köpek gebe ve doğum yapmışsa ; yaşama payının üzerinde beslenmelidir.Ana karnında yavruların büyümesi,doğumdan sonra da yavrulara süt verebilmesi için gereklidir. Yavruların sütten kesildikten sonraki dönemde beslenme açısından özen ister.Gebelikte olduğu gibi.Yani,köpeğin yaşamının her evresinde, gereksinimleri değiştikçe farklı bir şekilde beslenmesi gereklidir.Standart,tekdüze bir beslenme olmaz.Köpeğin evin içerisinde olması yada bahçede bulunması besin maddelerine olan gereksinimi farklılaştırır.Köpeğin ırkı,cinsiyeti,yapısının küçük,orta,büyük oluşu beslenmesinde önemlidir.

Başlık altında toplayacak olunursa;

• A)Gebelikte ve doğum sonrası beslenme.
• B)Yavru köpeğin beslenmesi.
• C)Erişkin köpek beslenmesi
• D)Yaşlılıkta beslenme

A) Gebelikte ve Doğum Sonrası Beslenme

Gebelik köpeğin besin gereksinmelerinin arttığı, özel bir dönemdir.Gebeliğin ilk zamanında yeme miktarı fazla değişmez. Gebelik hareketin ve kalori gereksiniminin de o nispette azaldığı dönemdir.Enerji bakımından az,protein,vitamin,mineral olarak fazla besin alınmalıdır.Gebe köpek kilo almaya meyillidir.Bu dönem yürüyüşlere daha önem verilmelidir. Köpeğin yağlanması doğumun güç olmasına sebep olmaktadır. Kademeli olarak yemek miktarını artırılmalıdır.Köpeğin yaşama payının yanında,karnındaki yavruların da besin gereksinimi karşılanması gereklidir. Veteriner hekiminiz gerekli gördüğünde gebe köpeğe kalsiyum ve vitamin takviye yapılabilir.Köpeğin önünde sürekli temiz su bulundurulmalıdır.Sindirimi için suyun sürekliliği önemlidir.

Yavrularla karın daralacağından mideye de baskı artar.Bu sebepten sıklıkla az miktarda yemek verilmelidir.Öğün sayısı artırılmalıdır.Ev yemekleriyle dengeli bir beslenme sağlamak olanaksızdır.Protein,enerji,minerallerle ve vitaminlerle desteklenmiş mamalar vermekte yarar vardır.Yavru köpek mamaları ,anneye de verilebilir. Performans ve puppy olarak adlandırılan yavru köpek maması vermek besleyici olacaktır.

Doğumdan önceki 24 saatte gebe hayvan yemeden kesilebilir. Bu normaldir, köpeğin önünde temiz su bulundurulmalıdır.

B) Yavru köpeğin beslenmesi

Yavru köpekler yaklaşık 4 haftalık yaşa kadar anne sütüyle beslenirler.Anne sütü üstün besleyici özelliğinin sahiptir ve yavrunun bütün besin gereksinimini tam olarak karşılar. Anne sütü besleyiciliğinin yanında ,yavruları hastalıklara karşı koruyucu özelliğe sahiptir.Anne sütündeki kolostrum içerisindeki bağışıklık maddeleri sayesinde yavruyu patojen bakteri ve mikroorganizmalardan korumaktadır.Mümkün olduğu sürece yavruları anne sütünden daha fazla yararlandırmak gerekir.

Yaklaşık 5-6 haftalık yaşa kadar emme süresi uzatılabilir. Zaten yavruların süt dişleri çıkmaya başladıklarında anne emmeyi bıraktıracaktır.Çünkü,yavrular anneyi emerken acı vermeye başlayacaklardır.Sütten kesilen yavrular hastalıklara karşı savunmasızdır.Bu dönem yavru parazitlerden temizlendikten sonra,aşılamaya başlanmalıdır. Annenin kuru maması ıslatılarak verilebilir.İnek sütü verileceğinde sütü su ile karıştırmakta yarar vardır,ishali önler. Sütte bulunan laktoz ishale sebebiyet verir.

Yavrulara yaş yada kuru mama verilebilir.Ticari mamaları yavru mamalarına puppy,yetişkin mamalarına adult ve ileri yaştakilere senior olarak gruplandırılabilir.Kuru mamaya yavruyu alıştırmak için yaş mamayla karıştırarak vermek doğrudur.Kuru mamaya alışmaya başladıktan sonra yaş mama kademeli olarak azaltılmalıdır.Kuru mama dengeli ,sağlıklı bir gıdadır.Yavru köpeğin ağız,diş ve çene gelişimine yardımcı olur.Yavru için gerekli olan bütün gıda maddelerini dengeli ve yeterli olarak ihtiva eder.Esansiyel yağ asitleriyle yavru tüylerinin çıkmasına,değişmesine,tüylerin parlak ve sağlıklı olmalarını sağlar.Kuru mamadaki lif (selliloz) yeterli olarak bulunduğundan köpeğin dışkılaması kolay ve dışkı düzgün şekilli olur.

Yavru köpeğe günde 3 öğün mama verilmelidir.Erişkin olduklarında tek öğüne düşürülebilir.Yavru köpeğin sindirim kapasitesi daha düşüktür.Öğün sayısının birden fazla olması, az miktarda sıklıkla gıda alması yararlıdır. Kuru mamayla beslenen hayvanların su gereksinimi daha fazladır.Temiz,ılık suyu eksik etmemek gerekir.

C) Erişkin köpeğin beslenmesi

Erişkin köpek büyümesini ,gelişimini tamamlamış ,tuvalet düzeni öğrenmiş,kuru mama tüketimine alışmış köpektir. Günlük besin gereksinimi belirli,kuru mama tüketimi idame periyoda girmiştir.Az besine gereksinim duyar.Ticari yemlerde bir köpeğe günde ne kadar kuru mama verileceği belirtilmiştir.Kuru mamayı ölçü dahilinde vermek gereklidir.Üretici firma günlük mama gereksinimini hesaplamıştır. Köpeğin fiziksel görünümünden (kaburgalarının görülmemesi gibi ) beslenmesi hakkında bir fikir sahibi olunur.Aşırı kilo almasına müsaade edilmemeli.Köpeğin tombul görünümünün dışında sağlığı da olumsuz etkilenir. Şeker hastalığı,kemik ve eklemlerle ilgili hastalıklara karşı predispozedir ( yatkındır).

Hayvansal gıda (tavuk-sığır ETİ) yerine ,bitkisel gıdayla beslenen köpekler daha sağlıklı ve daha uzun ömürlü oluyorlar.Köpeklerin ömrünü ortalama 16 yıl kabul edersek,bitkisel gıdalarla beslenen köpekler 3-4 yaş daha genç gösterirler.Köpekteki bu gençlik görünümün yanı sıra diş sağlığı, hareketlilik, tüyündeki parlaklık, canlılık ve sağlıklı olması sayılabilir.

D) Yaşlılıkta beslenme

Organizma yaşlandıkça metabolizma yavaşlar ve vücuttaki yağ oranı artar.Verilmesi gereken senıor mamalardır. Öğünü 2 ye çıkarmakta fayda vardır.Temiz ve yeterince su köpeğin önünde sürekli bulunmalı.Yaşlılıkla birlikte kalsiyum gibi minerallerin gereksinimi artar.Veterinerinize danışarak vitamin ve mineral takviyesi yapılabilir.

Salam,sosis gibi baharat ve koruyucu kimyasallar içeren gıdalar verilmemelidir.Salam ve sosiste bulunan baharatlar köpeğin midesine zarar vererek, kusmaya neden olur.Köpekler için özel olarak hazırlanmış köpek salam ve sosisleri bulunmaktadır.Kuru mama kullanmak ekonomiktir ve dengeli bir beslenmeyi garanti eder.

İSMAİLSERDAR SAYAR
VETERİNER HEKİM

(KÖPEK